Paslanmaz Çelik Neden Paslanmaz? Gerçek Sebep ve Bilimsel Açıklama

10 July 2025

📖 Giriş: “Paslanmaz çelik neden paslanmaz?” sorusu, hem günlük hayatta hem de endüstride bu metali kullanan herkesin merak ettiği teknik bir konudur. Cevabı basit değil, ama net: Paslanmaz çelik, kendini koruyan görünmez bir zırha sahiptir. Bu yazıda, bu zırhın nasıl oluştuğunu ve paslanmaz çeliğin neden bu kadar dayanıklı olduğunu sade ama bilimsel bir dille açıklıyoruz. 🧪 Pasif Film: Paslanmazlığın Sırrı Paslanmaz çelik, en az %10.5 krom (Cr) içerir. Bu krom, çelik yüzeyinde havayla temas ettiğinde krom oksit (Cr₂O₃) adı verilen bir pasif tabaka oluşturur. Bu tabaka: Yalnızca nanometre kalınlığındadır Görünmez ama son derece etkilidir Nem, oksijen ve kimyasal etkenlerin çeliğe ulaşmasını engeller Hafif çizilmelerde kendi kendini yenileyebilir Bu özellikler sayesinde paslanmaz çelik, yıllarca bakım gerektirmeden kullanılabilir. 🧬 Diğer Elementler: Krom Tek Başına Yeterli Değil Paslanmaz çeliğin dayanıklılığını artırmak için farklı alaşım elementleri de kullanılır: Nikel (Ni): Östenitik yapı sağlar, pasif filmi dengeler Molibden (Mo): 316 kalite çelikte bulunur, tuzlu ortamlarda direnci artırır Azot (N): Gerilme çatlaklarına ve korozyona karşı korur Manganez, silikon, titanyum: Özel amaçlı dayanım artırıcılar 🌊 Deniz Suyu ve Asitli Ortamda Paslanmazlık Geçerli mi? Ortam Uygun Paslanmaz Çelik Kalitesi Deniz suyu 316 kalite (molibden içerir) Asidik/bazik ortam Yüksek alaşımlı özel sınıflar Endüstriyel kirlilik 316L veya daha üstü 304 kalite çelik gibi yaygın türler, deniz kenarı gibi klor içeren ortamlarda paslanabilir. Bu yüzden uygulamaya özel kalite seçimi hayati önem taşır. ❌ Yanlış Bilinenler: Her Paslanmaz Çelik Gerçekten Paslanmaz mı? Hayır. Aşağıdaki durumlarda paslanma meydana gelebilir: Oksijenin olmadığı kapalı ortamlarda (örneğin tanka temas eden iç yüzey) Yanlış kalite seçimi (örneğin 304’ün deniz kıyısında kullanılması) Klor içeren temizlik ürünleriyle temas Mekanik hasar sonrası pasif tabaka yenilenemezse Bu durumlarda lokal korozyon, çukurcuklar (pitting) ve çatlaklar oluşabilir. ❓ Sık Sorulan Sorular (FAQ) 🔸 Paslanmaz çelik neden paslanmaz? Paslanmaz çelik, yüzeyinde oluşan krom oksit tabakası sayesinde çevresel etkenlerden korunur. Bu tabaka, çeliğin oksijen ve nemle doğrudan temasını keser ve pas oluşumunu engeller. 🔸 Paslanmaz çelik paslanabilir mi? Evet, yanlış kalite kullanılırsa, ortamda oksijen olmazsa veya pasif tabaka hasar görüp yenilenemezse paslanma görülebilir. 🔸 304 ile 316 arasında paslanma farkı var mı? Evet. 316 kalite çelik, içerdiği molibden sayesinde 304'e göre tuzlu ve asidik ortamlarda çok daha dayanıklıdır. 🔸 Krom oranı neden önemli? %10.5’in altında krom içeren çelikler paslanmaz kabul edilmez. Krom, pasif tabakanın oluşması için temel elementtir. ✅ Sonuç: Paslanmaz çeliğin "paslanmaz" oluşu, yüzeyindeki kendini onarabilen pasif krom oksit tabakasından kaynaklanır. Ancak bu etki, doğru kalite seçimi ve uygun kullanım koşullarıyla mümkün olur. Unutma: Paslanmaz çelik bilgisiyle birlikte kullanıldığında gerçekten paslanmazdır.